Nowe wytyczne dotyczące leczenia dla pacjentów z rakiem wątrobowokomórkowym
Nowe wytyczne dotyczące leczenia dla pacjentów z rakiem wątrobowo -komórkowym
Rak wątrobowokomórkowy (HCC) pozostaje globalnym wyzwaniem zdrowotnym, a częstość jego występowania wciąż rośnie. Szacuje się, że do 2025 roku będzie dotyczył ponad 1 miliona osób rocznie1. Już teraz wiemy, że jest szóstym co do częstości występowania nowotworem na świecie. Czy nowe terapie mogą pomóc zwiększyć przeżycie całkowite pacjentów dotkniętych tym schorzeniem?
Naukowcy podkreślają, że czynniki ryzyka HCC obejmują wirusowe zapalenie wątroby typu C, nadużywanie alkoholu i występującą marskość wątroby.
Niestety, HCC wykrywane jest najczęściej przypadkowo, w późnym stadium rozwoju. Także w krajach z dobrze rozwiniętym programem wykrywania raka wątrobowokomórkowego, odsetek jego wykrywalności wynosi jedynie ok. 40-50% dla HCC w fazie umożliwiającej radykalne leczenie.
Nowe wytyczne i rekomendowana diagnostyka
Opublikowane właśnie nowe Wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w raku wątrobowo-komórkowym2, opracowane przez Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej i Polskie Towarzystwo Gastroenterologii informują o aktualnych standardach diagnostyki i leczenia HCC.
Jak wynika z dokumentu, częste wykonanie badania USG w połączeniu z oznaczeniem AFP (badanie alfafetoproteiny ) co 6 miesięcy daje 2–krotnie większe szanse na wykrycie wczesnych postaci HCC. Eksperci rekomendują również badania USG u wszystkich osób z marską wątrobą, w w przypadku gdy obraz jest niezadowalający i u pacjentów otyłych wykonanie kontrastowego badania obrazowego. w przypadku wykrycia guza o średnicy mniejszej niż 1 cm zaleca się powtarzanie co 3 miesiące a gdy średnica guza jest większa należy wykonać badanie – tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.
W przypadku niejednoznacznej charakterystyki guza zaleca się wykonanie celowanej gruboigłowej biopsji guza. Środowiska naukowe wskazują na to, że opóźnienie w diagnozie i wzrost wielkości guza powyżej 2 cm to wyższy stopień zaawansowania choroby i większe ryzyko niepowodzenia terapii.
Barbara Pepke, prezes Fundacji „Gwiazda Nadziei” podkreśla: „W walce z HCC bardzo ważna jest profilaktyka, szczególnie gdy znajdujemy się w grupie ryzyka. Jeśli każdy chory z marskością wątroby miałby co pół roku wykonywane USG jamy brzusznej, zwiększyłoby to jego szanse na dłuższe przeżycie. w nadchodzącym roku chcemy zwiększyć działania informacyjne w zakresie profilaktyki HCC, aby dotrzeć do szerokiego grona odbiorców z naszym komunikatem. Profilaktyka i wczesne leczenie ratuje życie.”
W nowych wytycznych eksperci wskazują na profilaktykę w postaci szczepień na HBV, stosowanie leków przeciwwirusowych, leczenie mające na celu zahamowanie zapaleń wątroby i stały nadzór onkologiczny.
To co należy zrobić, aby skuteczniej leczyć pacjentów, to wdrożyć szybką diagnostykę i już teraz rozszerzać dostęp do nowych, stosowanych w większości państw Europy terapii. Tylko wtedy będziemy mogli mówić o sukcesie na polu walki z HCC w nadchodzących miesiącach. – komentuje dr Leszek Kraj z Kliniki Chorób Wewnętrznych, Hematologii i Onkologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Nowy rok, nowe terapie?
PTOK i PTG informują o nowym sposobie leczenia HCC w pierwszej linii, które jednocześnie jest rekomendowane jako standard przez ESMO. Według ekspertów to ważny przełom w leczeniu - do tej pory jedynym, powszechnie stosowanym lekiem był sorafenib, stanowiący standard w leczeniu od 2008 roku.
„Aktualne wytyczne wskazują na użycie leków molekularnych i uwzględniają nową immunoterapię, wykorzystującą atezolizumab w skojarzeniu z bewacyzumabem jako standard leczenia w pierwszej linii. Rekomendacje te są między innymi wynikiem badania IMbrave150 i mówią też o tym, że sorafenib powinien być stosowany jedynie u chorych z przeciwwskazaniami do immunoterapii lub bewacyzumabu. To pierwsza od ponad dziesięciu lat terapia zwiększająca przeżycie całkowite pacjentów z zaawansowanym lub nieresekcyjnym rakiem wątrobowokomórkowym. Niestety, obecnie nowy standard leczenia nie jest jeszcze powszechnie dostępny dla pacjentów w Polsce. Mam nadzieję, że wkrótce ulegnie to zmianie.” – podkreśla dr Kraj.
Warto nadmienić, że rak wątrobowokomórkowy [HCC] stanowi 7% wszystkich nowotworów złośliwych oraz 75% pierwotnych nowotworów wątroby. Objawy HCC w początkowym stadium mogą być niespecyficzne i odpowiadać jedynie objawom marskości wątroby. Przekształcenie się guzka regeneracyjnego w marskiej wątrobie do raka jest stosunkowo powolne i zwykle zajmuje kilka miesięcy. Dlatego nowe metody leczenia i propagowanie działań prewencyjnych mogą znacznie zmienić rokowania w chorobie HCC i polepszyć jakość życia pacjentów.
[1] International Agency for Research on Cancer, 2020.
[2] Wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w raku wątrobowo-komórkowym. Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej, Polskie Towarzystwo Gastroenterologii. Redaktorzy: Maciej Krzakowski, Jarosław Reguła.