18 grudnia 2014 r. z inicjatywy Koalicji Hepatologicznej odbyło się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Podstawowej Opieki Zdrowotnej i Profilaktyki, na temat konieczności poprawy dostępu do badań diagnostycznych w kierunku wykrywalności WZW typu C w Polsce. Głównym tematem posiedzenia była potrzeba zwiększenia poziomu wykrywalności zakażeń wirusem HCV. Jest to jedno z najważniejszych wyzwań zdrowia publicznego w Polsce. Jeśli nasz kraj nie podejmie systemowej inicjatywy w kierunku rozwiązania tego problemu, w ciągu kilku lat będziemy borykać się z prawdziwą epidemią HCV. Tymczasem można tego uniknąć, gdyż dostępne są zarówno miarodajne metody diagnostyczne (proste i niedrogie badania serologiczne), jak i skuteczne leki, które pozwalają na całkowite wyleczenie pacjentów.
Zorganizowane przez Zespół posiedzenie stanowiło dla przedstawicieli Koalicji Hepatologicznej nieocenioną okazję do wymiany wiedzy i stanowisk z ekspertami i decydentami. Udział w posiedzeniu poza członkami Parlamentarnego Zespołu wzięli m.in. przedstawiciele:

• Polskiej Grupy Ekspertów HCV: prof. Waldemar Halota - Prezes Polskiej Grupy Ekspertów HCV, prof. Robert Flisiak – Prezes Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego oraz prof. Krzysztof Simon – Dolnośląski Konsultant ds. Chorób Zakaźnych,
• Ministerstwa Zdrowia:  Wiceminister Igor Radziewicz-Winnicki,
• Narodowego Funduszu Zdrowia: Iwona Kasprzak - Dyrektor Departamentu Gospodarki Lekami, Adrianna Jabłońska – główny specjalista Departamentu Świadczeń Opieki Zdrowotnej;
• Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia:  Bożena Janicka, Jarosław Król,
• Kolegium Zarządu Głównego Lekarzy Rodzinnych w : Jacek Putz.
• Kolegium Pielęgniarek i Położnych Rodzinnych w Polsce: Zofia Piasecka, Alicja Stanikowska.
• Koalicji Hepatologicznej: Barbara Pepke - Prezes Fundacji Gwiazda Nadziei, Karina Józef – Kierownik Biura Fundacji Gwiazda Nadziei.

Podczas posiedzenia omówione zostały następujące kwestie:

• Epidemiologia, konsekwencje i koszty leczenia WZW typu C w Polsce
• Konieczność wpisania badania anty-HCV do koszyka świadczeń gwarantowanych w POZ
• Potrzeba poprawy dostępu do nowoczesnych metod i terapii stosowanych w diagnozowaniu i leczeniu WZW typu C.

Podczas posiedzenia członkowie Polskiej Grupy Ekspertów HCV oraz Koalicja Hepatologiczna wystosowali do decydentów wspólny list otwarty, w którym zawarty został  apel o wpisanie badania przesiewowego anty-HCV do koszyka świadczeń gwarantowanych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej oraz stworzenie strategii optymalizacji opieki nad pacjentami zakażonymi HCV. Podkreślono również konieczność opracowania i wdrożenia Narodowego Programu Zapobiegania i Zwalczania HCV.
W dyskusji Wiceminister Zdrowia Igor Radziewicz-Winnicki przyznał, że miejsce badania anty-HCV jest w koszyku świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej, w ramach której  powinno być ono zlecane. Poinformował, że szacunkowy koszt takiego badania na poziomie POZ wyniósłby zaledwie ok. 10 zł. Zapowiedział także, że resort postara się uwzględnić postulaty ekspertów i pacjentów w tym zakresie. Z kolei p.o. Dyrektora Departamentu Gospodarki Lekami w NFZ Iwona Kasprzak zauważyła, że konieczna jest zmiana treści obecnie obowiązującego programu lekowego leczenie WZW typu C. Nadmieniła również, iż  Fundusz otrzymuje wiele skarg od pacjentów, którzy z uwagi na niepożądane działania interferonu nie mogą korzystać z dostępnej w ramach programu terapii trójlekowej, dlatego korzystne byłoby uzyskanie refundacji dla najnowszych terapie, które nie zawierają interferonu i charakteryzują się większą skutecznością leczenia.
Prof. Robert Flisiak podkreślił, że jeśli nie zwiększymy liczby diagnozowanych pacjentów oraz nie poprawimy dostępności do wysokiej skuteczności innowacyjnych leków, szacuje się, że w 2030 roku ilość zachorowań na raka pierwotnego wątroby wywołanego WZW typu C w Polsce wzrośnie aż o 60%.
W trakcie spotkania eksperci oraz przedstawiciele organizacji pacjentów skarżyli się na wiele nieprawidłowości w procesie diagnozowania i leczenia WZW C w Polsce. Szczególną uwagę zwrócono na bardzo długie kolejki do specjalistycznych poradni oraz na ograniczenia w stosowaniu elastografii w diagnozowaniu stanu wątroby. Pacjenci z genotypem 1 HCV zmuszani są do poddawania się bolesnej biopsji. Badanie to jest o wiele droższe od elastrografii i nie można go wykonać u wszystkich pacjentów. Ponadto poruszono kwestię "segregacji" pacjentów w Polsce pod kątem genu interleukiny 28B. Pacjenci z genotypem CT mają bardziej ograniczony dostęp do skuteczniejszych terapii, w porównaniu do pacjentów z genotypem TT, mimo, iż ich odpowiedź na leczenie interferonem jest tylko nieznacznie lepsza.
Posiedzenie zakończyło się konkluzją o konieczności kontynuacji dyskusji na temat możliwości rozwiązania problemu WZW typu C w Polsce. W tym celu Wiceminister Zdrowia zaprosił członków Polskiej Grupy Ekspertów do wspólnych rozmów w resorcie. Zapowiedział, że spotkanie w tej sprawie odbędzie się jeszcze w styczniu 2015 r.
Link do relacji filmowej z posiedzenia:
http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/transmisje_arch.xsp?unid=0F7A3651DEBD7B17C1257DA4003715AE

5

6

7

8

9

10

11

12

13

1

2

3

4

List otwarty
do Członków Parlamentarnego Zespołu
ds. Podstawowej Opieki Zdrowotnej i Profilaktyki

Szanowne Panie Posłanki, Szanowni Panowie Posłowie,
We wspólnym imieniu organizacji pacjenckich i eksperckich działających na rzecz poprawy stanu diagnostyki i terapii wirusowego zapalenia wątroby typu C w Polsce, pragniemy podziękować za organizację posiedzenia na temat rosnącego zagrożenia, jakim jest wirus HCV.
Szacuje się, że w Polsce wirusem HCV zakażonych jest ponad 200 000 osób. Aż około 85% nosicieli nie jest świadomych zakażenia, a zatem nie podejmuje leczenia i może zakażać kolejne osoby, tym bardziej,
że w przypadku wirusowego zapalenia wątroby typu C proces chorobowy postępuje najczęściej w sposób niezauważalny. Tymczasem rozpoznać go można na podstawie prostego badania krwi, głównie badania serologicznego w kierunku obecności przeciwciał anty-HCV, którego koszt waha się pomiędzy 20 a 30 złotych. Ogromną barierą w wykrywaniu HCV jest jednak fakt, że w Polsce badanie to nadal nie jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia na poziomie POZ.
Szacunkowe koszty bezpośrednie związane z leczeniem WZW typu C w Polsce wyniosły w 2013 roku około 234 mln zł, pośrednie zaś aż ok. 585 mln zł. Z uwagi na fakt, że zaledwie 15% nosicieli jest świadomych zakażenia, prognozować można, że obciążenie związane z leczeniem HCV w najbliższych latach będzie stale rosnąć. Z tej przyczyny konieczne jest położenie nacisku na wczesne wykrywanie WZW typu C. Pozwala ono bowiem na szybkie wdrożenie terapii u pacjenta, a na poziomie systemowym – na znaczne obniżenie kosztów leczenia choroby i jej powikłań: trwałych uszkodzeń wątroby, niewydolności, marskości, nowotworu oraz przeszczepów.
Polska podejmuje działania w celu zapobiegania zakażeniom HBV (system powszechnych szczepień) i HIV (Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS), natomiast w przypadku HCV, problem nie jest dostatecznie kontrolowany.
Szanowne Panie Posłanki, Szanowni Panowie Posłowie,
Odsetek zachorowań na WZW typu C w Polsce podwoił się od lat 90. Jeśli nie zostaną podjęte kompleksowe działania systemowe w celu opanowania "wirusowej bomby zegarowej" jaką jest WZW typu C, wkrótce nasze państwo borykać się będzie z poważnym problemem zarówno na poziomie społecznym, jak i epidemiologicznym, klinicznym i finansowym (późno rozpoznane konsekwencje zakażenia HCV stanowią bowiem poważne obciążenie dla finansów publicznych).
Dlatego apelujemy do Państwa o podjęcie inicjatywy w celu:

• powstrzymania narastających zagrożeń zdrowotnych poprzez wpisanie badania przesiewowego anty-HCV do koszyka świadczeń gwarantowanych w podstawowej opiece zdrowotnej,
• stworzenia strategii optymalizacji opieki nad pacjentami zakażonymi wirusem HCV, z naciskiem na poprawę dostępu do innowacyjnych terapii,
• podjęcia inicjatywy w celu opracowania i wdrożenia Narodowego Programu Zapobiegania i Zwalczania HCV.

Wobec faktu, że aż do 84% zakażeń HCV w Polsce dochodzi w trakcie zabiegów medycznych, pragniemy stanowczo podkreślić, że odpowiedzialność za szersze udostępnienie społeczeństwu badań przesiewowych anty-HCV oraz zapewnienie skutecznej opieki medycznej dla pacjentów z WZW typu C spoczywa na publicznym systemie ochrony zdrowia.

Z poważaniem,
Członkowie Polskiej Grupy Ekspertów HCV:
Profesor Waldemar Halota
Prezes Polskiej Grupy Ekspertów HCV,
Członek Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego

Profesor Robert Flisiak
Prezes Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego
Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych

Profesor Krzysztof Simon
Konsultant Wojewódzki w dziedzinie chorób zakaźnych dla województwa dolnośląskiego

Członkowie Koalicji Hepatologicznej